SADİYE ESER / MA / İSTANBUL
Ekonomik kriz nedeniyle yakın zamanda kemer sıkma
politikasının gündeme geleceğini ve vergilerin artırılacağını söyleyen
Prof. Erol Katırcıoğlu, hükümetin krizin faturasını çok kazananlar
yerine çalışan kesime fatura etmeyi tercih edeceğini söyledi.
Halkların Demokratik Partisi’nden (HDP) İstanbul’dan
milletvekili seçilen ekonomist Erol Katırcıoğlu, Türkiye ekonomisinin
seçim sonrası durumunu değerlendirdi. Türkiye’de gelir dağılımının
2013’ten sonra bozulduğunu hatırlatan Katırcıoğlu, dar gelirliler daha
da dar gelirli hale gelirken, varlıklı kesimin ise daha da varlıklı hale
geldiğini ifade etti. Bu nedenle artan oranda vergi dedikleri mütebaki
vergiler yoluyla çok kazanandan daha fazla vergi keserek az kazananlara
transfer etmek gerektiğini söyleyen Katırcıoğlu, bu yapılmadığı için
ekonomide yakın zamanda kemer sıkma politikasının gündeme geleceğini ve
vergilerin artırılacağını kaydetti.
Hükümet tercih yapacak
Hükümetin krizin faturasını kime çıkaracağını tercih
edeceğini ifade eden Katırcıoğlu, artırılacak vergilerin ise özellikle
çalışan kesime fatura edileceğini söyledi. Katırcıoğlu, “Çok kazananlara
dokunmak istemiyorsa o zaman çalışanlara yükleyecek. Çalışanlara
yüklemek istemiyorsa ötekilere yükleyecek. Ama bu bir tercih meselesi ve
maalesef bunların tercihinin ben çok kazananlara değil, az kazananlara
faturayı çıkaracaklarını düşünüyorum” şeklinde konuştu.
“Kemer sıkma politikası sergilendiği zaman milletin kemeri
de sıkılacak” diyen Katırcıoğlu, şunları söyledi: “Vergileri
arttırılacak, gelirler görece düşürülecek. Enflasyon da şuan 12
civarında yanılmıyorsam. Merkez Bankası hala yüzde 5’i hedef olarak
alıyor. Bunun bir kez değiştirilmesi gerekir. Enflasyonla ilgili
mücadelede nasıl bir tavır çıkaracaklar göreceğiz ama bu tür
politikalardaki sonuç genellikle yapılan hataların maliyeti çalışanlara
çıkıyor maalesef.”
Merkez Bankası’nın durumu
Katırcıoğlu, kurulacak hükümette kimlerin ekonomiden
sorumlu kişiler olacağının da önemi üzerinde durdu. Buradaki kilit
noktanın, içerisinde yaşadığımız kapitalist düzenin uyulması gereken
bazı kuralları olduğunu söyleyen Katırcıoğlu, bunlardan bir tanesinin
Merkez Bankası’nın bağımsızlığı meselesi olduğunu kaydetti. Erdoğan’ın
Merkez Bankası’nın bağımsız olmasını engellediğini söyleyen Katırcıoğlu,
“Yabancı sermaye buna itiraz ediyor. Türkiye’ye gelmek isteyen,
Türkiye’nin faiz hadleri arasındaki farktan kar etmek isteyen yabancı
sermaye, bu oyunun kuralına göre oynamadığı kanaatiyle paralarını çekti.
Onun için kurlarını sıfırladılar. Dolayısıyla da önümüzdeki günlerle
ilgili Merkez Bankası’nın pozisyonunun ne olacağı önem kazanacak” dedi.
Seçim sonrası zamlar yolda
Türkiye, ABD’nin demir çelik ürünlerine uyguladığı ek
vergilere misilleme olarak, ABD menşeli 22 mal grubunun ithalatına yüzde
5 ila yüzde 70 arasında değişen oranlarda gümrük vergisi getirdi. Yeni
vergiler pirinç, sigara, içki, makyaj malzemeleri, kağıt ve otomobillere
zam olarak yansıyacak.
ABD ile Avrupa Birliği (AB) arasında başlayan ve
Türkiye’yi de içine alarak çok sayıda ülkeye yayılan ticaret savaşına
Türkiye sert vergi artışlarıyla katıldı. ABD’nin Türkiye’den ithal
ettiği demir ve çelik ürünlerine ek gümrük vergisi uygulamasının
ardından harekete geçen Ekonomi Bakanlığı, önce Dünya Ticaret Örgütü’ne
(DTÖ) başvurarak vergilerin kaldırılmaması halinde ABD’nin ek
vergilerine eş değerde ilave gümrük vergisi uygulayacağını bildirdi.
22 çeşit ürüne vergi
Sözcü’de yer alan habere göre Türkiye, DTÖ’ye gönderdiği
deklarasyona, gümrük vergisi koyacağı ABD menşeli 22 çeşit mal grubunun
listesini de ekledi. Ancak 21 Haziran’da ABD’den vergi indirimi
gelmeyince Bakanlık, 25 Haziran itibarıyla kararı Resmi Gazete’nin
mükerrer sayısında yayımlayıp vergi uygulamasını 21 Haziran’dan geçerli
olmak üzere başlattı.
‘ABD menşeli’ ibaresi
Alınan yeni vergi kararına “ABD’den ithal edilen” yerine
“ABD menşeli” eşyalar ifadesi yazıldı. Bu ifadeye göre, listeye alınan
22 mal grubu eşya ve mallar ister ABD’den direkt ithal edilsin, isterse
başka bir ülke üzerinden getirilsin, direkt gümrük vergilerine tabi
tutulacak. Ürünlerin hangi ülke menşeli olduğu, ürünün bir çeşit
pasaportu olan ithalat belgesinde belirtiliyor. Ekonomi Bakanlığı’nın ek
vergi koyacağı 22 mal grubunu ve vergi oranlarını, ABD’nin uyguladığı
vergileri karşılayacak ve başka ülkelerden kolaylıkla sağlanabilecek
şekilde belirlediği bildirildi. Karara göre, ek vergilerden elde
edilecek gelirler doğrudan bütçeye gelir yazılacak.
Fiyatlar yüzde 5 aratacak
Karara göre ABD’den ithal edilecek Amerikan bademi ve
ceviz gibi benzeri kabuklu meyvelere yüzde 10, pirince yüzde 25, viskiye
yüzde 70, yaprak tütüne yüzde 30, otomobile yüzde 60, taş kömürüne
yüzde 5, petrol kokuna yüzde 4, plastik ürünlere yüzde 5-30, kağıt ve
karton ürünlerine yüzde 10-30, cilt bakımı ve makyaj malzemelerine yüzde
30 ve çeşitli mamul ve yarı mamul ürünlere de yine yüzde 30’lara varan
oranlarda gümrük vergisi uygulanacak.
Bu ürünlerin gümrük vergilerindeki artış nedeniyle ilk etapta iç piyasada zamlara yol açacağı beklentisi ağırlıkta.
Türkiye, ithal ettiği pirincin yüzde 26’sını ABD’den
getiriyor. Türkiye’deki sigara fabrikaları da ürettiği sigarayı
ağırlıklı olarak Virgina ve Burley türü yaprak tütünden elde ediyor ve
ithalatın yüzde 14’e yakın kısmını doğrudan ABD’den. Dolaylı ithalatla
bu oran yüzde 20’leri aşıyor. ABD’den yapılan otomobil ithalatı ise
yüzde 1’in biraz üzerinde seyrediyor. Sadece pirinç, sigara ve otomobil
ithalatı 180 milyon doları buluyor.
Yorumlar
Yorum Gönder