30 Nisan 2018 Pazartesi | Forum
Irak seçimleri, savaş ortamından kısmen
uzaklaşmış bir süreçte yapılmaktadır. Buna rağmen sağlıklı bir seçimden
bahsetmek zordur. Seçimlere gölge düşürecek bir dizi faktör vardır.
Güvenlik en temel sorundur.
Savaş sürecinde yaşamını yitirmiş on binlerce insanın sicilleri ile oy kullanma ihtimali, ülke içinde yaşanan nüfus hareketliliği neticesinde seçim kütüklerine ulaşma imkanlarının olmayışı, yurt dışına çıkmış yüzbinlerce Iraklının oy kullanma zorlukları, seçim kartlarına ulaşma sıkıntısı bir yana seçim kartları üzerindeki denetimsizlik, sandık güvenliğinde ve seçim güvenliğinde yaşanacak zayıflıklar, askeri güçleri bulunan çok sayıdaki güç odağının sandıklar üzerindeki hakimiyeti, seçimlere katılacak partilerin eşit fırsatlara sahip olmamaları, seçim sistemin karmaşıklığı nedeniyle değerlendirilemeyen oylar; İran, ABD ve Türkiye gibi dış güçlerin seçimleri etkileme çabaları, çeşitli grupların halk üzerindeki kimi baskı ve tehditler de hesaba katıldığında, seçimlerin “adil” olmayacağı kanaatini güçlendirmektedir. Gerçek iradenin sandığa yansıması tartışmalıdır. Şii-Sünni çelişkisi, Şii-Kürt çelişkisi, Şii-Şii ile çelişkisi, Irak toplumsal yapısının etnik ve dinsel temelde parçalanmışlığı dikkate alındığında seçimlerin hangi şartlarda yapılacağını göstermektedir.
Savaş yorgunu halkın geleceğe dair güvensizliği, belirsizliği sandığı olumsuz etkileyecektir. Dinsel ve etnik azınlıklar ise bu seçimlerin en diptekileridir. Güvensizlik-umutsuzluk ve gelecek endişesini en fazla yaşayan kesimlerdir. Etnik ve dinsel azınlıklar, 329 kişilik meclis aritmetiğinde 9 kişilik kota için yarışacaklar. Bunlardan biri de Êzîdîlerdir.
Êzîdîler bir kişilik kota ile Irak meclisinde temsil hakları bulunmaktadır. Sadece Musul vilayetine bağlı bulunan Êzîdîler kotaya oy verebilirler. Musul dışındaki Êzîdîlerin önemli orandaki oyları ise diğer partilere gitmektedir.
Êzîdîler bu seçimlere toplamda 59 kişilik aday listesiyle katılmaktadırlar. Êzîdî adaylarından 53 kişi Kürdistan’daki partilerin listesinden seçimlere girmektedir. KDP veya diğer partilerin listesinden Irak parlamentosuna Êzîdî adayların girmesi Êzîdîlerin iradesi anlamına gelmiyor. Kota dışında seçilecek Êzîdîler, Êzîdîler adına da seçilmiş olmuyorlar.
Êzîdîler adına kotadan seçimlere girenlerden sadece bir kişinin seçilme şansı vardır. Kotadan seçimlere katılan üç partinin seçim bölgesi Musul vilayetine bağlı alanlardır ve ağırlıklı olarak da Şengal merkezidir.
Şengal’de kotadan seçimlere giren Êzîdî partileri kendi aralarında ittifak yapamadılar. Bu nedenle mevcut oylarının önemli bir kesimi boşa gidecektir. Seçimlerde yarışacak 6 vekil adayı arasında en fazla oyu alacak kişi seçilecektir. Bu seçimlerde Êzîdîlerin iradesi sandığa yansımaktan uzaktır. Bunun hem yasal imkanları ve hem de fiziki koşulları yoktur.
Şengal’deki Êzîdîler çok olumsuz koşullarda seçimlere gitmektedirler. Yaşanan fermandan sonra Şengal’de nüfus oranı oldukça düşmüştür. Êzîdî kitlesinin ağırlıklı bir kısmı güneydeki mülteci kamplarında kalmaktadır. KDP denetiminde bulunan kamplarda kalan Êzîdîlerin oyları rehin alınmış durumdadır. Şengal’e dönüşlere izin verilmemektedir. Şengal’de ki mevcut oy oranı düşük olmasının yanı sıra kendi içinde de parçalıdır. Bu seçimlerde Irak’ın genelinde yaşanan sorunların ve sıkıntıların benzerini Êzîdîler de yaşamaktadır.
Êzîdîlerin Irak parlamentosundaki temsil oranı düşüktür.
Êzîdî oylarının büyük bir çoğunluğu başka partilere gitmektedir.
Êzîdîler, seçmen kartlarına ulaşmakta ciddi sıkıntılar yaşamaktadır.
Seçim kartı (bitake) alamayanlar seçimlerde oy kullanamazlar.
Ferman sonrası yaşanan ölümler, göçler ve mültecilik, sandıkları olumsuz etkileyecek.
Sandıklara ve seçimlere duyulan güvensizlik nedeniyle sandık başına gitmeme,propaganda yapma imkanlarının sınırlı olması,seçimlere girecek Êzîdî partilerinin (PADE dışında) ciddi bir programa sahip olmaması,Êzîdîlerin ekonomik, eğitim-sağlık, imar ve inşası, Şengal’in statüsü, güvenlik sorunlarını çözecek perspektiften yoksun olmaları seçimlere ilgisizliği artırmaktadır.
Êzîdîlerin içinde bulunduğu olumsuz koşullara rağmen seçimler önemli fırsatlar sunmaktadır. Kendi iradelerini sandıklara yansıtmaları, anayasal vatandaşlık haklarını kullanmaları, sandıklara giderek siyasal mücadele kanalları açmaları önem taşımaktadır. Özerk ve öz yönetim statülerini elde etmek, la merkezi sistemi inşa etmek, güvenlik sorunlarını çözmek açısından da önemlidir. Êzîdîler sandığa gitmeli ve kazanımlarını korumalıdırlar..
Savaş sürecinde yaşamını yitirmiş on binlerce insanın sicilleri ile oy kullanma ihtimali, ülke içinde yaşanan nüfus hareketliliği neticesinde seçim kütüklerine ulaşma imkanlarının olmayışı, yurt dışına çıkmış yüzbinlerce Iraklının oy kullanma zorlukları, seçim kartlarına ulaşma sıkıntısı bir yana seçim kartları üzerindeki denetimsizlik, sandık güvenliğinde ve seçim güvenliğinde yaşanacak zayıflıklar, askeri güçleri bulunan çok sayıdaki güç odağının sandıklar üzerindeki hakimiyeti, seçimlere katılacak partilerin eşit fırsatlara sahip olmamaları, seçim sistemin karmaşıklığı nedeniyle değerlendirilemeyen oylar; İran, ABD ve Türkiye gibi dış güçlerin seçimleri etkileme çabaları, çeşitli grupların halk üzerindeki kimi baskı ve tehditler de hesaba katıldığında, seçimlerin “adil” olmayacağı kanaatini güçlendirmektedir. Gerçek iradenin sandığa yansıması tartışmalıdır. Şii-Sünni çelişkisi, Şii-Kürt çelişkisi, Şii-Şii ile çelişkisi, Irak toplumsal yapısının etnik ve dinsel temelde parçalanmışlığı dikkate alındığında seçimlerin hangi şartlarda yapılacağını göstermektedir.
Savaş yorgunu halkın geleceğe dair güvensizliği, belirsizliği sandığı olumsuz etkileyecektir. Dinsel ve etnik azınlıklar ise bu seçimlerin en diptekileridir. Güvensizlik-umutsuzluk ve gelecek endişesini en fazla yaşayan kesimlerdir. Etnik ve dinsel azınlıklar, 329 kişilik meclis aritmetiğinde 9 kişilik kota için yarışacaklar. Bunlardan biri de Êzîdîlerdir.
Êzîdîler bir kişilik kota ile Irak meclisinde temsil hakları bulunmaktadır. Sadece Musul vilayetine bağlı bulunan Êzîdîler kotaya oy verebilirler. Musul dışındaki Êzîdîlerin önemli orandaki oyları ise diğer partilere gitmektedir.
Êzîdîler bu seçimlere toplamda 59 kişilik aday listesiyle katılmaktadırlar. Êzîdî adaylarından 53 kişi Kürdistan’daki partilerin listesinden seçimlere girmektedir. KDP veya diğer partilerin listesinden Irak parlamentosuna Êzîdî adayların girmesi Êzîdîlerin iradesi anlamına gelmiyor. Kota dışında seçilecek Êzîdîler, Êzîdîler adına da seçilmiş olmuyorlar.
Êzîdîler adına kotadan seçimlere girenlerden sadece bir kişinin seçilme şansı vardır. Kotadan seçimlere katılan üç partinin seçim bölgesi Musul vilayetine bağlı alanlardır ve ağırlıklı olarak da Şengal merkezidir.
Şengal’de kotadan seçimlere giren Êzîdî partileri kendi aralarında ittifak yapamadılar. Bu nedenle mevcut oylarının önemli bir kesimi boşa gidecektir. Seçimlerde yarışacak 6 vekil adayı arasında en fazla oyu alacak kişi seçilecektir. Bu seçimlerde Êzîdîlerin iradesi sandığa yansımaktan uzaktır. Bunun hem yasal imkanları ve hem de fiziki koşulları yoktur.
Şengal’deki Êzîdîler çok olumsuz koşullarda seçimlere gitmektedirler. Yaşanan fermandan sonra Şengal’de nüfus oranı oldukça düşmüştür. Êzîdî kitlesinin ağırlıklı bir kısmı güneydeki mülteci kamplarında kalmaktadır. KDP denetiminde bulunan kamplarda kalan Êzîdîlerin oyları rehin alınmış durumdadır. Şengal’e dönüşlere izin verilmemektedir. Şengal’de ki mevcut oy oranı düşük olmasının yanı sıra kendi içinde de parçalıdır. Bu seçimlerde Irak’ın genelinde yaşanan sorunların ve sıkıntıların benzerini Êzîdîler de yaşamaktadır.
Êzîdîlerin Irak parlamentosundaki temsil oranı düşüktür.
Êzîdî oylarının büyük bir çoğunluğu başka partilere gitmektedir.
Êzîdîler, seçmen kartlarına ulaşmakta ciddi sıkıntılar yaşamaktadır.
Seçim kartı (bitake) alamayanlar seçimlerde oy kullanamazlar.
Ferman sonrası yaşanan ölümler, göçler ve mültecilik, sandıkları olumsuz etkileyecek.
Sandıklara ve seçimlere duyulan güvensizlik nedeniyle sandık başına gitmeme,propaganda yapma imkanlarının sınırlı olması,seçimlere girecek Êzîdî partilerinin (PADE dışında) ciddi bir programa sahip olmaması,Êzîdîlerin ekonomik, eğitim-sağlık, imar ve inşası, Şengal’in statüsü, güvenlik sorunlarını çözecek perspektiften yoksun olmaları seçimlere ilgisizliği artırmaktadır.
Êzîdîlerin içinde bulunduğu olumsuz koşullara rağmen seçimler önemli fırsatlar sunmaktadır. Kendi iradelerini sandıklara yansıtmaları, anayasal vatandaşlık haklarını kullanmaları, sandıklara giderek siyasal mücadele kanalları açmaları önem taşımaktadır. Özerk ve öz yönetim statülerini elde etmek, la merkezi sistemi inşa etmek, güvenlik sorunlarını çözmek açısından da önemlidir. Êzîdîler sandığa gitmeli ve kazanımlarını korumalıdırlar..
YENİ ÖZGÜR POLİTİKA
HABER |
KÜLTÜR-SANAT |
KADIN |
TOPLUM-YAŞAM |
DİZİ |
FORUM |
DÜNYA |
KURDÎ |
KIRMANCKÎ |
YAZARLAR |
POLİTİKART |
İLETİŞİM |
KUNYE |
REKLAM
Telefon:+ 49 6102 367690 Fax: + 49 6102 367696 Bilgi:info@yeniozgurpolitika.org Haber:haber@yeniozgurpolitika.org
© 2016 Yeni Özgür Politika. All rights reserved.
Telefon:+ 49 6102 367690 Fax: + 49 6102 367696 Bilgi:info@yeniozgurpolitika.org Haber:haber@yeniozgurpolitika.org
© 2016 Yeni Özgür Politika. All rights reserved.
Yorumlar
Yorum Gönder